Eens in de zoveel tijd kom je iemand tegen die hetzelfde pad bewandelt. Het is dan erg mooi dat je samen op avontuur kunt gaan. In dit geval op schrijfavontuur. Op een aparte pagina op deze website kun je lezen over de schrijfavonturen die ik samen met Ellen beleef. Wat we allemaal meemaken, schrijven wij in een soort briefwisseling naar elkaar. Dit keer schrijf Ellen onder andere over de feedback van proeflezers. Het is een reactie op mijn vorige brief.
Brief 19 – 29 oktober 2019
Ha Sandy
Op de eerste plaats: bedankt voor je felicitatie! Ik ben
heel trots op het feit dat ik mag meewerken aan het maken van lesmateriaal voor
VWO4 studenten.
Het gaat een hele uitdaging worden, dat kan ik je vast verklappen.
JOUW PROEFLEZERS
Fijn dat je het een goed idee vond om het eens te hebben over het ‘gebruiken’ van proeflezers. Dankzij de tips in jouw brief heb ik een heel goed beeld gekregen van jouw werkwijze. Erg leuk en inspirerend om te lezen hoe jij te werk bent gegaan.
Wat grappig om te lezen dat je aan kinderen uit je klas gevraagd hebt of ze je manuscript wilden lezen en er een eerlijke mening over mochten geven. Dat zal niet makkelijk geweest zijn, althans voor sommige kinderen. Zoals je zelf ook schrijft; kinderen voelen zich ontzettend loyaal naar de leerkracht en zullen dus moeite hebben met het geven van kritiek (mocht dat het geval zijn, natuurlijk).
TIPS WAAR IK ZEKER IETS MEE KAN
Je schrijft dat het verstandig is om iemand, die objectief is, naar je manuscript te laten kijken. Dat je, na tientallen keren het verhaal gelezen en herschreven te hebben, op een gegeven moment geen fouten meer kunt ontdekken in je tekst. Dat herken ik. Je kunt inderdaad over de kleinste details lezen. Een spellingfout die je zelf niet meer ziet, maar die een ander er meteen uit haalt.
Ook is het belangrijk dat je de juiste mensen voor het lezen van je verhaal vraagt. Je geeft goede en duidelijke voorbeelden. Het klinkt misschien logisch, maar het is zeker een goed advies dat je zeker moet gebruiken.
BELANGRIJK OM GOEDE FEEDBACKVRAGEN TE STELLEN
Ik vond het een super goed idee om, als je volwassenen of kinderen vraagt, je vraagstelling zo aan te passen, dat ze toch kritisch durven te zijn. Alleen dan op een ander gebied. Het is inderdaad zo dat wanneer je een goede bekende vraagt, hij of zij het lastig zou kunnen vinden om kritiek te leveren op je verhaal. Simpelweg omdat diegene je niet wil kwetsen.
Jouw tip is om een andere vraag te stellen, die over het verhaal gaat en waaruit jij vervolgens informatie haalt die je weer kunt gebruiken voor het verbeteren van je verhaal. Heel goede tip!
HULP (INSCHAKELEN) VAN EEN PROFESSIONAL
Jij hebt het geluk dat je in je vriendenkring een ‘echte’ schrijfster hebt, die weet waar ze het over heeft en die jou dus perfect kan begeleiden in het herschrijven van je manuscript. Daar zou ik ook zeker dankbaar gebruik van maken. Nadeel is misschien dat zij het zelf zo druk heeft met haar eigen schrijfwerk, dat je nog wel eens moet wachten.
Het is uiteraard wel een goede tip om, wil je het echt gedegen aanpakken, hulp in te schakelen van een professional. Natuurlijk is het hierbij wel belangrijk dat je de middelen daarvoor hebt en je moet je ook afvragen of je het er voor over hebt. Aan die hulp hangt namelijk ook een prijskaartje.
Maar zoals bij veel dingen geldt ook hiervoor; je moet bereid zijn te investeren. Zeker als je daadwerkelijk je verhaal een kans wilt geven.
WAT TE DOEN MET FEEDBACK VAN JE PROEFLEZERS
Je schrijft, terecht denk ik, dat je kritisch moet kijken naar de feedback van je proeflezers. Het kan soms best lastig zijn, wanneer iemand een stuk uit je verhaal bagger vindt en zegt dat het er beter uit kan. Om een voorbeeld te geven. Toch moet je die feedback niet als vernietigende kritiek zien, maar als een advies. Jij zit namelijk zo in je verhaal, dat voor jou alles wat erin staat vanzelfsprekend en logisch is. Dat hoeft het voor die ander helemaal niet te zijn. Sterker nog; misschien is dat éne stukje tekst helemaal niet logisch en kan het er beter uitgehaald worden.
Niet voor niks vinden je proeflezers er iets van. Jij moet daar je voordeel mee doen. Juist dankzij de tips en opmerkingen van je proeflezers kun je aan de weet komen hoe het verhaal op anderen overkomt. Wat er verbeterd kan worden of wat weggelaten kan worden of moet worden toegevoegd.
NU MIJN ERVARINGEN MET PROEFLEZERS
Een terechte vraag van jou is hoe het met mij zit: heb ik gebruik gemaakt van proeflezers? Wie zijn dat dan? Waar vind ik ze? Ga ik ze in de toekomst weer vragen en meer vragen, waarop je graag een antwoord wil, haha. Heel goed. Ik ben ook altijd erg nieuwsgierig, omdat ik graag dingen leer en het interessant vind hoe dingen bij anderen werken.
Ik heb bij mijn boek ‘Er was eens…een juf’ zeker gebruik gemaakt van proeflezers. In eerste instantie stond ik er eigenlijk niet eens bij stil dat het ‘proeflezers’ waren. Achteraf is het fijn geweest dat ik hun mening heb gehoord. Daar kon ik zeker wat mee doen.
HOE GA IK EEN VOLGENDE KEER OM MET PROEFLEZERS?
In mijn geval ging het om mensen die dicht bij me stonden.
Hun oordeel was dus zeer gekleurd. Al kan ik wel zeggen dat mijn man en mijn
broer écht kritisch zijn en ook zeker aanmerkingen hadden.
Mijn broer heeft in dit hele verhaal een grote rol gespeeld en nog steeds. Hij
is een fervent boekenlezer en heeft een goed taalgevoel. Bovendien is hij, door
het vele lezen, creatief in zijn denken. Dat helpt mij echt vooruit.
Mocht ik een young adult verhaal gaan schrijven, ga ik zeker op zoek naar kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar om mijn verhaal aan te laten lezen. Hun oordeel is dan zeker van belang en kan mij helpen hen beter te begrijpen en waar stukken tekst zitten die aangepast kunnen worden.
Zover is het echter nog niet. Ik ben nog wel een tijdje druk met het herschrijven van mijn eerste manuscript en met het schrijven van het moordverhaal.
Als ik klaar ben met herschrijven, mag ik het nogmaals naar de persoon sturen, die voor de Schrijversacademie mijn manuscript heeft gebruikt om te redigeren. Heel lief van haar!
EEN NIEUWE VRAAG
Nu mijn volgende vraag:
Hoe ga je om met het herschrijven van je manuscript? Welke stappen zet je?
Hoeveel tijd trek je daarvoor uit? Wat is jouw plan van aanpak? Of heb je niet
echt een gestructureerd plan hiervoor?
Het klinkt allemaal simpel: zo, nu ga ik het verhaal ‘even’
herschrijven. Maar de waarheid is, dat dat misschien een nog wel grotere klus
is. Tenminste, dat vind ik.
Hoe denk jij daarover? Is het een idee om het daarover te hebben?
Ik ben, zoals altijd, weer benieuwd naar jouw brief.
Liefs, Ellen
Wil je weten wie Ellen is? Ellen Kusters heeft haar eigen website: Ellens schrijfavonturen. Daar kun je nog meer enthousiaste verhalen vinden. Ga maar snel kijken!
Je kunt hier op de website nog meer brieven van onze schrijfavonturen lezen.
Volg je mij al via Facebook, Instagram en Twitter?
Dit artikel bevat één of meerdere affiliate links.
Foto: van Ellen Kusters
