Deze boekrecensie gaat over De experimenten van Marion Pauw. Een traumatisch oorlogsverleden maakt het voor Alma moeilijk om een normale moeder-dochter relatie aan te gaan met haar stiefdochter Charlie. Langzamerhand komt Charlie steeds meer te weten over dit verleden.
Samenvatting
Vijftig jaar lang hebben ze elkaar niet gezien of gesproken. Maar nu is Alma ziek en dit weekend is er niemand anders om voor haar te zorgen dan haar stiefdochter Charlie. Zodra ze terug is in het huis van haar jeugd weet Charlie weer waarom ze het al die jaren geleden voorgoed heeft verlaten. Maar dan begint Alma te vertellen: over hoeveel mensen er in een kolenwagen passen; de eeuwige honger; over de experimenten in Blok 10 van Auschwitz. Kan een gruwelijke getuigenis een levenslange verwijdering overbruggen?
Het onderwerp
Zoals je uit de samenvatting al kunt opmaken, gaat het over een reeks gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit onderwerp komt vaker terug in boeken. Voor de geschiedenisliefhebber is er vaak keuze genoeg. En waar sommige boeken wat meer fantasie gebruiken, staan anderen veel dichter bij de waarheid. Dit boek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Blok 10 heeft echt bestaan; het was het blok waar allerlei experimenten werden uitgevoerd. De SS-arts Carl Clauberg, die ook wordt genoemd in het boek, was één van de belangrijkste artsen daar, een gynaecoloog die experimenteerde met sterilisaties op vrouwen.
Zelf vind ik het ook altijd een interessant onderwerp, waar ik veel over heb geleerd en nog altijd over bijleer. Ik vind het dan ook goed dat er elk jaar weer even bij stilgestaan wordt, op 4 en 5 mei.
Het ontstaan van De experimenten
Even leek het erop dat Marion Pauw wilde stoppen met schrijven. Ze had een soort schrijf-burn-out, zoals ze het zelf zegt. Ze had er geen plezier meer in. Totdat iemand haar het verhaal vertelde van haar stiefoma die in Blok 10 heeft gezeten in Auschwitz. Na het horen van dat verhaal had Marion het gevoel dat ze daar een boek over moest schrijven. Ze vindt het goed dat men dit soort oorlogsverhalen blijft vertellen, zodat mensen zich ervan bewust blijven wat er kan gebeuren als je bevolkingsgroepen gaat wegzetten als ongewenst. Dat men zich realiseert wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. Daarnaast trof het moeder-dochter verhaal haar heel erg. Dat de vrouw haar oorlogstrauma meenam in de relatie met haar stiefdochter.
Om het boek goed te kunnen schrijven, is Marion naar Auschwitz geweest. Ze vond het enorm indrukwekkend om te zien wat de omvang van alles is, van wat er zich allemaal heeft plaatsgevonden. Wat haar ook heel erg trof, was het feit dat er al 75 jaar lang, elke dag zoveel mensen naar Auschwitz komen, om hun medeleven te getuigen.
Een wisselende tijdlijn
Het boek speelt zich af op verschillende momenten in de tijd. Zo heb je het verhaal van Alma en haar ervaringen in Blok 10. Daarnaast heb je het verhaal van Charlies jeugd, de tijd na de oorlog. Ten slotte lees je het verhaal in de huidige tijd; de tijd waarin Charlie na 50 jaar voor haar zieke stiefmoeder moet zorgen. Door de titels die aan het begin van de hoofdstukken genoemd worden, kun je deze sprongen in de tijd goed volgen. Zelf merkte ik dat ik tijdens het lezen een voorkeur kreeg, misschien herken je het wel. Mijn voorkeur ging naar de herinneringen vanuit de jonge Alma. Het onderwerp spreekt mij erg aan en ik wilde graag weten wat ze precies had meegemaakt. Ook geeft het Alma een ander ‘gezicht’. Je snapt steeds beter waarom Alma als stiefmoeder de dingen aanpakte zoals ze deed. En ik vroeg mij de hele tijd af of haar stiefdochter Charlie dat ook beter zou gaan begrijpen. Of dit zou helpen om alles te overbruggen, zoals het achter op het boek stond? Of dit zo is, ga ik natuurlijk niet vertellen. Daarvoor moet je toch echt zelf het boek gaan lezen.
Mijn eigen leeservaring
Vanaf het eerste hoofdstuk had dit boek mij in zijn ban. Ik merkte dat ik het maar moeilijk weg kon leggen en dat ik helemaal in het verhaal zat. De personages komen echt tot leven door de manier waarop alles is beschreven. De moeizame relatie tussen stiefmoeder en stiefdochter is duidelijk weergegeven. Door het boek heen vraag je je steeds af of het nog goed gaat komen.
Wel had ik het gevoel dat het boek opeens afgelopen was. Misschien omdat het einde niet helemaal was zoals ik het had bedacht of misschien wel omdat ik zo in het verhaal zat… Wie zal het zeggen.
Conclusie
Ik vind het boek De experimenten een echte aanrader, zeker als dit onderwerp je interesseert. Het leest makkelijk weg en je wilt graag weten hoe het verder gaat (ik in ieder geval wel).
En? Ben je nieuwsgierig geworden naar het boek? Of heb je het toevallig al gelezen? Laat het mij hieronder maar weten.
Je kunt hier op de site nog meer recensies lezen.
Volg je mij al via Facebook, Instagram en Twitter?
Dit artikel bevat één of meerdere affiliate links.
Foto: eigen foto
Dat lijkt me een heel aangrijpend boek dat ik zeker op mijn lijst moet gaan zetten. Momenteel beluister ik “Jetset” van haar, compleet iets anders natuurlijk maar Marion Pauw schrijft vlot en doordacht. Groetjes Ellen
Zeker een aangrijpend boek! Het is inderdaad anders dan haar eerdere werk, maar het is duidelijk dat ze goed kan schrijven en dan maakt het vast niet zo uit in welk genre ze schrijft. Veel plezier nog met Jetset!